Niš je grad koji se nalazi u jugoistočnoj Srbiji i po veličini je treći grad u Srbiji, sa populacijom od preko 250,000 stanovnika. Gradski aerodrom je dobio ime po rimskom imperatoru Konstantinu Velikom, koji se rodio u Nišu.
Niš ima bogatu istoriju koja seže u antička vremena, a grad je imao veliki značaj u srednjem veku kao važna tačka na putu između Istoka i Zapada. Tokom Drugog svetskog rata, Niš je bio važan centar otpora protiv nacističke okupacije.
Danas, Niš je moderan grad koji nudi brojne sadržaje za turiste, uključujući muzeje, galerije, pozorišta, restorane i kafiće. Takođe, grad je poznat po svom festivalu “Nišville Jazz Festival”, koji se održava svake godine… U nastavku članka ćemo vam dati odgovor na pitanje šta videti u Nišu…
Niška tvrđava
Niška Tvrđava je istorijski kompleks tvrđave u centru grada Niša. Nalazi se na uzvišenju iznad reke Nišave, na mestu gde se spajaju istočna i zapadna Morava, i predstavlja jedan od najvažnijih kulturnih i istorijskih spomenika u Srbiji.
Iako postoje tragovi da su na ovom mestu postojale utvrde još u neolitu, današnja tvrđava je nastala u periodu od 1719. do 1723. godine, za vreme vladavine austrijske imperije. Tvrđava je zatim bila pod kontrolom turske imperije, da bi kasnije, posle Prvog svetskog rata, postala deo Kraljevine Jugoslavije.
Niška Tvrđava je jedna od najvećih tvrđava u Srbiji i prostire se na površini od oko 22 hektara. Sastoji se od više delova, uključujući Gornju tvrđavu, Donju tvrđavu i Mali Grad, a okružena je bedemima i kulama.
U Gornjoj tvrđavi, koja se nalazi na najvišoj tački tvrđave, nalaze se najstariji objekti, među kojima je i Niška kula. Ovaj objekat je simbol tvrđave i datira iz 1719. godine, kada je izgrađen u okviru austrijske tvrđave. U Donjoj tvrđavi, koja je bila više namenjena za smeštaj vojske, nalaze se vojni magacin i barutana, a u Malom Gradu se nalaze rezidencijalne zgrade i administrativni objekti.
Danas se u Niškoj tvrđavi održavaju brojne kulturne i turističke manifestacije, kao što su Nišville jazz festival, Filmski susreti, Niški susreti pozorišta za decu, Tvrđava teatar, itd…
Ćele kula
Ćele-kula je ne samo jedna od najpoznatijih, već i jedna od najtragičnijih znamenitosti grada Niša. Ova kula koja datira iz perioda turske vladavine u Srbiji, svojom istorijom svedoči o ljudskoj patnji i stradanju.
Ova kula predstavlja spomenik izgrađen od lobanja srpskih vojnika stradalih tokom Prvog srpskog ustanka u bici na Čegru, koju je sa srpske strane predvodio Stevan Sinđelić. Smatra se da je tokom bitke poginulo oko 4000 srpskih vojnika, od čijih je glava ovu kulu izgradio Huršid Ahmed Paša, turski vojskovođa i veliki vezir.
Danas Ćele-kula predstavlja spomenik koji svedoči o žrtvi koju je srpski seljak morao platiti zarad oslobođenja. Ulaz za odrasle je svega 200 dinara (oko $2), za decu je ulaz besplatan dok je za penzionere aktivan popust.
Medijana
Medijana je arheološko nalazište koje se nalazi na jugu grada Niša. Predstavlja ostatke rimskog naselja iz 4. veka, koje je bilo smešteno na važnom putu koji je povezivao istočni i zapadni deo Rimskog carstva.
Najznačajniji objekat na nalazištu je car Konstantinov mauzolej, koji je sagrađen po naredbi Konstantinovog sina, cara Konstancija II, nakon očeve smrti 337. godine. Mauzolej je bio deo velike carske palate koja se prostirala na ovom području, a uništen je u 5. veku tokom seobe naroda.
Na nalazištu se takođe nalaze ostaci termi, zgrada za prijeme i nekoliko stambenih građevina, a arheološki radovi su otkrili i veliki broj rimskih predmeta kao što su novac, nakit i keramika.
Medijana je otvorena za posetioce, a na samom ulazu se nalazi muzej sa eksponatima iz rimskog perioda, kao i replika Konstantinovog mauzoleja. Ovo arheološko nalazište je jedno od najznačajnijih u Srbiji i predstavlja nezaobilaznu destinaciju za sve ljubitelje istorije i arheologije.
Arheološka sala
Mnogi od predmeta otkrivenih u okolini grada su izloženi ovde. Oni sežu daleko pre dolaska Rimljana, do vremena kada je Niš bio naselje iz doba bronzanog doba u 6. veku pne. Iz tog vremena postoje keltski mačevi, keramika, nakit, bronzani ukosnice i muške i ženske figurine.
Iz vremena Rimljana možete videti skulpture otkrivene u Medijani, koje predstavljaju Dionisa i Satira, grčkog boga Asklepija i njegovu kćerku Higiju i na kraju Jupitera na njegovom prestolu. Tu je i statua cara Konstantina u prirodnoj veličini, koja je jedna od tri carske portretne skulpture koje su izložene.
Sičevačka klisura
Sićevačka klisura je kanjon reke Sićevačke reke u istočnoj Srbiji, u blizini grada Niša. Ova impresivna prirodna atrakcija proteže se na 17 km i predstavlja jedan od najlepših i najznačajnijih kanjona u Srbiji.
Sićevačka klisura je formirana tokom geološke prošlosti kada su reke i bujice bile glavni faktori u kreiranju reljefa. Reka Sićevačka i dalje protiče kroz klisuru, a visine okolnih planina, kao što su Suva planina i Svrljiške planine, stvaraju impresivne pejzaže. Klisura se nalazi na nadmorskoj visini od 380-400 metara, dok su stene visoke i do 400 metara.
Pored svoje prirodne lepote, Sićevačka klisura je i važna istorijska i kulturna atrakcija. Na njenim padinama nalaze se ostaci antičkih gradova, kao što su Naissus (Niš) i Remesiana (Belogradčik). Takođe, u klisuri su pronađeni i tragovi ranohrišćanske arhitekture, što svedoči o dugoj istoriji ovog kraja.
Sićevačka klisura je poznata po svojim pećinama, koje su formirane usled delovanja vode i vetra. Najpoznatija od njih je pećina Cerjanska, koja se nalazi na visini od 330 metara. Pećina je bogata stalaktitima, stalagmitima i drugim speleološkim formacijama. Takođe, u klisuri se nalaze i brojni slapovi i vodopadi.
Klisura je popularna turistička destinacija, a na njoj se nalaze brojni vidikovci koji pružaju impresivne poglede na okolni pejzaž. Posetioci mogu uživati u planinarenju, biciklizmu, ribolovu, a za ljubitelje adrenalinskih sportova tu su i stene za penjanje i speleološke ture.
Sićevačka klisura je takođe poznata po svojoj gastronomskoj ponudi. Na njenim padinama nalaze se brojni restorani i kafane koji nude tradicionalna jela i pića iz ovog kraja. Takođe, na kraju klisure se nalazi etno-selo koje predstavlja kulturno-istorijski kompleks sa autentičnim kućama, vodenicama i drugim objektima koji prikazuju život i kulturu ovog kraja kroz istoriju.
Kazandžijsko sokače
Kazandžijsko sokače je jedno od najpoznatijih turističkih mesta u Nišu. Nalazi se u samom centru grada, nedaleko od Trga Kralja Milana Obrenovića. Ovo autentično mesto predstavlja mali trg, prekriven kamenim pločama, sa nekoliko dućana i prodavnica, koji se pruža duž ulice Nikole Pašića.
Istorija ovog mesta datira iz osamnaestog veka, kada su se ovde nalazile radionice kazandžija, majstora koji su izrađivali različite predmete od bakra. Naziv sokača potiče od reči “kazandžija”, što znači “zlatar” ili “bakrorezac”. Tokom vremena, ovaj deo grada je postao poznat po svom zanatskom radu i prodaji predmeta od bakra, uključujući sudove, tegle, posude i druge predmete.
Kazandžijsko sokače je danas popularna turistička atrakcija koja privlači posetioce zbog svoje autentičnosti i istorijskog značaja. U ovom delu grada možete pronaći idealan suvenir, kao i razne predmete od bakra, keramike, drveta i drugih materijala, koje se prodaju u dućanima koji se nalaze duž ulice.
Crveni krst (logor u Nišu)
Crveni Krst logor u Nišu je bio koncentracioni logor tokom Drugog svetskog rata, smešten u istočnom delu Niša, u Srbiji. Logor je bio u funkciji od 1941. do 1944. godine i predstavljao je mesto stradanja hiljada ljudi, pretežno Srba, Jevreja i Roma.
Logor je prvobitno bio namenjen za smeštaj ratnih zarobljenika, ali su ga nacističke vlasti brzo prenamenile u koncentracioni logor. Na vrhuncu svog rada, logor je imao kapacitet od oko 10.000 zatvorenika, iako je u njemu bilo smešteno i do 30.000 ljudi u isto vreme. Logor je bio pod kontrolom nemačkih okupacionih snaga, dok su se za njegovu svakodnevnu upravu brinule srpske vlasti koje su sarađivale sa okupatorima.
Uslovi u logoru bili su veoma teški, sa zatvorenicima smeštenim u skučenim prostorijama bez dovoljno hrane i vode. Zatvorenici su bili izloženi maltretiranju, batinama i mučenju, a smrti od bolesti i gladi su bile uobičajene. Mnogi zatvorenici su bili prinuđeni da rade na građevinskim projektima u gradu, a neki su bili poslati u logore u Nemačkoj i Poljskoj.
Najveći broj zatvorenika u logoru bili su Srbi, Jevreji i Romi. Jevreji su bili smešteni u posebnom delu logora, odvojeni od ostalih zatvorenika, a u julu 1942. godine organizovano je masovno streljanje oko 1.100 Jevreja koji su bili smešteni u logoru. Tokom 1944. godine, logor je zatvoren i zatvorenici su prebačeni u koncentracione logore u Nemačkoj i Poljskoj.
Danas, na mestu nekadašnjeg logora nalazi se Spomen-park Crveni Krst, posvećen žrtvama koje su stradale u logoru. U sklopu parka nalazi se Muzej Niške Banje, gde se čuvaju predmeti koji su pripadali zatvorenicima logora, kao i dokumentacija o njihovom stradanju. Spomen-park je i mesto gde se održava godišnja komemoracija u čast žrtava logora.
Park Bubanj
Park Bubanj je popularna zelena oaza koja se nalazi na obali reke Nišave, na oko 5 km južno od centra grada Niša. Zauzima površinu od oko 11 hektara i predstavlja jedno od omiljenih mesta za odmor, rekreaciju i izletnike u Nišu.
Istorija parka Bubanj seže u vreme Drugog svetskog rata, kada su fašističke okupacione snage ubijale nekoliko stotina ljudi i bacale njihova tela u reku Nišavu sa mosta na Bubnju. Nakon oslobođenja, 1945. godine, na mestu masovne grobnice izgrađen je spomen-park u čast stradalim građanima. Tokom godina, park je obnovljen i uređen, a danas predstavlja jedno od najlepših mesta za šetnju, rekreaciju i provođenje slobodnog vremena.
Latinska crkva
Latinska crkva u Gornjem Matejevcu predstavlja izuzetan spomenik srednjovekovne arhitekture u Srbiji. Ova crkva datira iz 14. veka i predstavlja reprezentativni primerak raške graditeljske škole koja je bila prisutna u ovom delu Balkana u tom periodu.
Crkva je građena od tesanog kamena, a njen spoljašnji izgled je izuzetno skroman i jednostavan. Ipak, unutrašnjost crkve krije bogatstvo fresaka koje su nastale u periodu od 14. do 17. veka. Freske predstavljaju vredne primere vizantijskog slikarstva i prikazuju scene iz Biblije, kao i portrete svetitelja.
Iako je crkva pretrpela značajna oštećenja tokom 20. veka, restauracija koja je obavljena u poslednje vreme uspela je da sačuva ovaj vredan spomenik kulturne baštine od daljeg propadanja.
Saborna crkva Svete Trojice
Saborna crkva u Nišu je jedan od najznačajnijih hramova Srpske pravoslavne crkve u Srbiji. Posvećena je Svetoj Trojici, odnosno silasku Svetog Duha. Saborna crkva u Nišu je, posle Hrama Svetog Save i crkve Svetog Marka u Beogradu, najveća crkva u Srbiji.
Arhitektura i ikonostas Saborne crkve u Nišu predstavljaju izuzetan primer srpske umetnosti. Na crkvi su vidljivi različiti stilski motivi, uključujući srpsko-vizantijsku, romansko-vizantijsku i islamsku arhitekturu, kao i elemente renesanse i zapadnog baroka. Takva kompozicija obeležila je prekretnicu u istoriji srpske arhitekture, koja je napustila klasične koncepcije i stvorila nacionalne obeležja.
Saborna crkva u Nišu pretrpela je veliku štetu tokom prethodnih 80 godina (bombardovanje 1944. godine i požar 2001.). Međutim, obnova crkve u oba slučaja omogućila je da se sačuva njen izuzetni kulturni značaj.
Saborna crkva u Nišu nije samo religijsko već i kulturno središte, a njen značaj odražava se i kroz brojne kulturne, verske i društvene događaje koji se organizuju u njoj.
Trg kralja Milana
Trg kralja Milana u Nišu predstavlja glavni trg u gradu, te se on shodno tome nalazi u samom centru grada. On sam po sebi ima istorijski značaj jer je tokom svoje duge istorije predstavljao raskrnicu ka važnim destinacijama poput Carigrada, Skadra, Soluna…
Nakon Drugog svetskog rata trg je nosio ime “Trg oslobođenja”, a isto tako je usledila i rekonstrukcija koja je u velikoj meri zaslužna za današnji njegov izgled.
Niška banja
Niška Banja je popularno letovalište i banjsko mesto smešteno u podnožju Suve planine, na oko 10 km od Niša, u jugoistočnoj Srbiji. Nalazi se na nadmorskoj visini od 248 metara, u dolini reke Nišave.
Niška Banja je poznata po svojim lekovitim mineralnim izvorima i svojim blagotvornim efektima na zdravlje ljudi. Kao lekovito sredstvo, koristi se od davnina, još u rimsko doba. U srednjem veku, Niška Banja je bila poznata po svojim turskim kupatilima, koja su danas zamenjena modernim banjskim objektima.
U Niškoj Banji postoje dva glavna izvora mineralne vode, čija temperatura iznosi od 37 do 38°C. Mineralna voda sadrži visok nivo sumpora, joda, gvožđa, magnezijuma i drugih elemenata koji su korisni za zdravlje. Ova voda se koristi za lečenje različitih oboljenja, kao što su bolesti kostiju i zglobova, kožna oboljenja, respiratorne bolesti, bolesti srca i krvnih sudova, i mnogi drugi.
Niška Banja je poznata i po svojim turističkim atrakcijama, kao što su parkovi, šetališta, bazeni, teniski tereni, restorani i kafići. Park Svetog Save je popularno mesto za šetnju i odmor u prirodi, a u blizini se nalazi i čuveni Niški tvrđava, koja datira iz rimskog doba i predstavlja kulturno-istorijski spomenik.
U Niškoj Banji se održavaju i brojne manifestacije i festivali tokom cele godine. Najpoznatiji od njih su Niška noć muzike, Sabor trubača, Međunarodni festival filma i kratke priče, kao i sportski turniri i takmičenja.
Niška Banja je jedno od najposećenijih turističkih destinacija u Srbiji, posebno tokom letnjih meseci. Nudi svojim posetiocima prijatan odmor u prirodi, lekovite tretmane, kulturno-istorijske spomenike, kao i brojne druge aktivnosti koje mogu učiniti boravak još interesantnijim.
Jelašnička klisura
Jelašnička klisura je kanjon reke Jelašnice koji se nalazi u jugoistočnom delu Srbije, nedaleko od grada Niša. Klisura se nalazi u podnožju Suve planine, u blizini Niške banje.
Klisura se prostire na oko 4 km dužine, a dubina kanjona iznosi i do 350 metara. U samom kanjonu nalazi se reka Jelašnica koja stvara vodopade i bukove, a zbog svojih prirodnih karakteristika i lepote proglašena je zaštićenim prirodnim dobrom.
Jelašnička klisura je stanište mnogih biljnih i životinjskih vrsta. Na ovom području su pronađene endemske vrste kao što su Jelašnički zvončić i beli zvezdan, kao i različite vrste ptica i insekata.
Pored prirodnih lepota, klisura je bogata i istorijskim nasleđem. U blizini se nalaze brojni spomenici kulture i istorije kao što su manastiri Svete Trojice i Svetog Nikole, ali i ostaci rimske arhitekture kao što su ostaci nekadašnjih vodenica.
Jelašnička klisura je omiljeno mesto za posetu turistima i ljubiteljima prirode. Kroz klisuru prolazi i pešačka staza koja se proteže duž celog kanjona, pružajući posetiocima priliku da uživaju u pogledu na prelepe pejzaže, vodopade i druge prirodne lepote. Osim toga, klisura je pogodna i za avanturističke aktivnosti kao što su planinarenje, alpinizam i pešačenje.
Nišville Jazz Festival
Nišville Jazz Festival je muzički festival posvećen džez muzici koji se održava u Nišu, Srbija. Festival se prvi put održao 1995. godine, i od tada je postao jedan od najvažnijih događaja u regionu, privlačeći brojne ljubitelje džeza iz cele Evrope i sveta.
Traje pet dana i obuhvata preko 600 umetnika iz celog sveta, uključujući mnoge poznate džez muzičare. Osim džeza, na festivalu se može čuti i druga vrsta muzike kao što su bluz, fank, soul, reggae i etno.
Održava se na nekoliko bina u samom centru grada, uključujući glavnu binu na Trgu Kralja Milana. Osim muzičkih nastupa, festival obuhvata i brojne radionice, seminare, izložbe, predavanja i projekcije filmova.
Nišville Jazz Festival je dobio brojna priznanja i nagrade za svoj doprinos razvoju džeza i muzičke kulture u regionu, uključujući Nagradu za najbolji evropski džez festival 2014. godine. Festival je takođe postao značajna turistička atrakcija grada Niša, privlačeći posetioce iz celog sveta.
Osim toga, Nišville Jazz Festival ima i humanitarnu dimenziju, s obzirom da se prikupljeni prihodi od prodaje karata doniraju u humanitarne svrhe. Festival podržava i mlade muzičare, organizujući takmičenje za najboljeg mladog džez muzičara.
Nišville Jazz Festival je postao prepoznatljiv brend grada Niša, koji promoviše kulturu, umetnost i turizam. Kroz ovaj festival, Niš se svrstao među najznačajnije evropske gradove na mapi džez muzike.
Niš – Smeštaj
Niš – Mapa
Nadamo se da ste dobili ideju i inspiraciju o tome šta videti u Nišu… i da ćete ipak dati šansu ovom šarmantnom gradu. Pored toga, preporučujemo vam da posetite još neke gradove u Srbiji poput Beograda, Novog sada ili Subotice.