Kaluđerski skokovi, najviši vodopad u Srbiji, smešteni su na Staroj planini, u blizini granice sa Bugarskom. Sa visinom od 232 metra, ovaj impresivni kaskadni vodopad predstavlja pravi prirodni biser istočne Srbije. Nalazi se na pritoci Rakitske reke, Kaluđerskoj reci, i počinje na nadmorskoj visini od 1554 metra. Iako je otkriven relativno nedavno, 2012. godine, Kaluđerski skokovi brzo su postali jedan od najvažnijih prirodnih spomenika u regionu, privlačeći ljubitelje prirode i istraživače.
Izgled vodopada
Autor: Mixapirgossi, CC BY-SA 4.0
Kaluđerski skokovi su kaskadni vodopad koji se sastoji od niza manjih vodopada poveznih strmim kaskadama. Sa visinskom razlikom od 232 metra, vodopad počinje na nadmorskoj visini od 1554 metra, a kaskade se spuštaju do 1322 metra. Najveći broj kaskada ima nagib između 55° i 60°, dok se nekoliko izdvaja sa gotovo vertikalnim padom od 80°-90°.
Ukupna horizontalna dužina vodopada je 404 metra. U neposrednoj blizini nalazi se selo Topli Do, a ovo područje, koje je deo parka prirode Stara planina, uz vodopad predstavlja glavnu turističku atrakciju.
Tačnu visinu kaskadnog vodopada 9. juna 2012. godine izmerili su Dragovan Stojadinović Šule, Saša Milanović, doktor nauka, Ljiljana Vasić, diplomirani inženjer hidrogeologije, i Milorad Kličković iz Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
Lokacija vodopada
Kaluđerski skok se nalazi na Kaluđerskoj reci, koja je pritoka Rakitske reke. Ova reka, zajedno sa Javorskom rekama, čini Toplodolsku reku. Vodopad je smešten ispod najvišeg vrha Stare planine, Midžora (2.169 m nadmorske visine). Stara planina je domaćin mnogim vodopadima, a više od trećine svih vodopada u Srbiji se nalazi na njenoj zapadnoj strani.
Od Midžora na severozapadu do Srebrne glave na jugoistoku, u kanjonima i dolinama reke, nalazi se više od trideset vodopada. Selo Topli Do, smešteno 33 km od Pirota, najbliže je Kaluđerskim skokovima i nalazi se unutar parka prirode Stara planina.
Dolazak i najbolje vreme za posetu
Do Kaluđerskih skokova dolazi se zahtevnim planinarenjem kroz nepristupačne delove Stare planine. Deo puta vodi kroz strme i teške useke, koje je lakše preći u periodu kada vegetacija još nije u punom cvatu, a teren je suvlji.
Zbog toga je najpovoljnije vreme za posetu rano proleće, kada se sneg topi, a okolni predeli su bogati vodopadima. Tokom leta, gusti rastinje i strmi tereni otežavaju pristup, pa je poseta u tom periodu rezervisana samo za iskusne planinare. Zbog velike nepristupačnosti, važno je koristiti punu planinarsku opremu i ne kretati se bez vodiča, osim ako niste vešti u planinarenju.
Kaluđerski skok na mapi
