Spomenik streljanim partizanima na Zlatiboru je značajno istorijsko obeležje koje podseća na jedan od najtragičnijih događaja iz Drugog svetskog rata na ovim prostorima. Nalazi se u blizini turističkog centra Zlatibor, na mestu gde su 29. novembra 1941. godine nemačke vojne snage, tokom ofanzive na Užičku republiku, brutalno likvidirale ranjene i nenaoružane partizane. Ovaj čin deo je šireg nemačkog plana za suzbijanje partizanskog otpora na teritoriji tadašnje Jugoslavije.
Istorija
U septembru 1941. godine, nemačka vojska, u saradnji sa kvislinškim snagama, pokrenula je operacije protiv slobodnih teritorija Užičke republike. Tokom tih operacija, partizanske snage su se povukle iz Užica, a veliki broj ranjenika ostao je duž puta prema Sandžaku. Očekujući da će neprijatelj poštovati međunarodne ratne konvencije i tretirati ranjenike kao zarobljenike, partizani su ih ostavili uz puteve.
Međutim, nemački vojnici su, po dolasku na Zlatibor, počeli da pucaju na ranjenike i gaze ih tenkovima, što je dovelo do masovnih pogibija. Ovaj događaj je imao duboke posledice, a komandant partizanskih snaga, Josip Broz Tito, kasnije je odlučio da nikada više ne ostavlja ranjenike na milost neprijatelju.
Posle rata, selo Kraljeva Voda, u čijoj su blizini ovi događaji zabeleženi, preimenovano je u Partizanske Vode u znak sećanja na žrtve. Na uzvišenju iznad sela, 1961. godine, sagrađena je kosturnica u kojoj su smešteni posmrtni ostaci oko 150 partizana.
Ova kosturnica nije samo mesto sećanja na ranjenike stradale na Zlatiboru, već i na borce iz drugih delova Jugoslavije, uključujući pripadnike Prve i Druge proleterske brigade, kao i narodnog heroja Savu Jovanovića.
Spomen ploča
Na kosturnicu je iste godine postavljena spomen-ploča sa tekstom koji svedoči o stradanju partizana, dok je šest godina kasnije, 1967. godine, iznad kosturnice podignut impozantan obelisk od belog kamena, visok deset metara.
Autori ovog spomenika su arhitekta Jovanka Jeftanović i vajar Ana Bešlić. Obelisk je ukrašen narodnim motivima i stihovima pesnika Vaska Pope, koji evociraju snagu i istrajnost onih koji su dali svoje živote za slobodu.
Ovaj spomenik danas predstavlja ne samo istorijsko sećanje, već i simbol stradanja i herojstva tokom Drugog svetskog rata. Posetioci Zlatibora često posećuju ovo mesto, koje im pruža priliku da se prisete žrtava i odaju počast onima koji su se borili za slobodu svoje zemlje.
-
-
-
-
-