Republika Srbija je jedna prelepa država koja je smeštena na balkanskom poluostrvu. Srbija je zemlja sa prebogatom istorijom i kulturom, a u svetu je prepoznatljiva po svojim specijalitetima, sportistima, prelepim ženama, naučnicima i ratobornom karakteru. Pored toga, Srbija se može pohvaliti i svojom prirodom, od kojih za današnji članak izdvajamo reke Srbije.
Reke Srbije – Spisak
Šta vi mislite, koliko Srbija ima reka, 30, 50, 100? Mi smo za današnji članak izdvojili čak 155 reka u Srbiji, s tim da smo verovatno propustili da spomenemo nekoliko manjih reka:
| Reke Srbije |
|---|
| Dunav |
| Sava |
| Tisa |
| Drina |
| Velika Morava |
| Tamiš |
| Južna Morava |
| Ibar |
| Begej |
| Mlava |
| Lim |
| Kolubara |
| Zapadna Morava |
| Pek |
| Porečka reka |
| Nišava |
| Timok |
| Bosut |
| Toplica |
| Plazović |
| Nera |
| Uvac |
| Zlatica |
| Karaš |
| Čik |
| Krivaja |
| Rasina |
| Sitnica |
| Tamnava |
| Temštica |
| Jablanica |
| Crni Timok |
| Nadela |
| Jasenica |
| Jadar |
| Gruža |
| Đetinja |
| Vetrenica |
| Jerma |
| Rzav |
| Pusta reka |
| Mostonga |
| Kereš |
| Vlasina |
| Resava |
| Sokobanjska Moravica |
| Jegrička |
| Studenca |
| Raška |
| Ub |
| Lugomir |
| Jerez |
| Jasenička reka |
| Jarčina |
| Budovar |
| Drenica |
| Ralja |
| Resavica |
| Trgoviški Timok |
| Beli Timok |
| Golijska Moravica |
| Višočica |
| Svrljiški Timok |
| Lepenica |
| Rača |
| Gradac |
| Konjska reka |
| Resavica |
| Vrelo |
| Skrapež |
| Galovica |
| Kalenićka reka |
| Toponićka reka |
| Kubrušnica |
| Jezava |
| Čemernica |
| Belica |
| Lužnica |
| Studva |
| Dičina |
| Barbatovačka reka |
| Ljuboviđa |
| Zasavica |
| Kudoš |
| Kačer |
| Dobrava |
| Ljig |
| Vizelj |
| Petrovačka reka - Uglješnica |
| Limovac |
| Asanovac |
| Zreonica |
| Taranovac |
| Topčiderska reka |
| Crnica |
| Guzajna |
| Veliki Begej |
| Resavica |
| Čikas |
| Radovanska reka |
| Šumanka |
| Bitva |
| Banjska reka |
| Ribarska reka |
| Borovštica |
| Pusta reka (Vlasina) |
| Keveriš |
| Murgovica |
| Jovanovačka reka |
| Bolečica |
| Rdžavica |
| Linovštica |
| Sakinac |
| Ždraljica |
| Golema reka |
| Čemernica |
| Garvanica |
| Baljinska reka |
| Rakicka reka |
| Vrla |
| Manastirica |
| Graševačka reka |
| Gradašnica |
| Bratešina |
| Nošnica |
| Nerodimka |
| Radaljska reka |
| Crni Radalj |
| Mali Radalj |
| Beli Drim |
| Radika |
| Istočka reka |
| Klina |
| Reka Move |
| Pečka Bistrica |
| Dečanska Bistrica |
| Erenik |
| Loćanska Bistrica |
| Miruša |
| Rimnik |
| Topluga |
| Prizrenska Bistrica |
| Pčinja |
| Dragovištica |
| Lepenac |
| Nerodimka |
| Lesenička reka |
| Koćurica |
| Božička reka |
| Ljubatska reka |
| Lisinska reka |
| Brankovačka reka |
| Mala reka |
| Velika reka |
| Drim |
Dunav
O ovoj temi smo detaljnije govorili u našem tekstu na temu najduža reka u Srbiji, tako da shodno tome savetujemo da ga pročitate ukoliko vas interesuje dodatno ova tema.
Najduža reka u Srbiji je svakako Dunav. Ova reka ne samo da je najveća reka u Srbiji, već je druga reka (po svojoj dužini) u Evropi, odmah nakon Volge. Dužina Dunava celim svojim tokom iznosi 2860 kilometra.
Dunav nije toliko popularan bez razloga, važno je spomenuti da on snabdeva milione ljudi u Evropi pijućom vodom, što ga čini veoma bitnim za bilo koju državu kroz koju prolazi. Prethodna rečenica vam verovatno ne zvuči previše bitnom, međutim kako stvari stoje, gotovo polovina planete neće imati pristup pijaćoj vodi do 2050. godine.
Pored toga ako volite da vozite bickil postoji mnoštvo puteva koje možete istražiti. Ako se odlučite da posetite Dunav shvatićete zašto su stotine pesnika, pisaca i slikara bili inspirisani njim. Zanimljivo je da Dunav protiče kroz čak 10 država ili preciznije rečeno Dunav prolazi kroz:
- Nemačku
- Austriju
- Slovačku
- Mađarsku
- Hrvatsku
- Srbiju
- Rumuniju
- Bugarsku
- Moldaviju
- Ukrajinu
Dunav se na kraju uliva u Crno more.
Isto tako još jedan dosta interesantan podatak jeste da čak 4 glavna grada “leže” na Dunavu, a to su: Beč, Beograd, Bratislava i Budimpešta. Ako ograničimo ovu reku samo na teritoriju Srbije, onda dolazimo do podatka da Dunav prolazi kroz našu zemlju u dužini od 588 km, te se sve reke crnomorskog sliva ulivaju u njega.
O značaju Dunava za Srbiju je besmisleno govoriti, jer on doprinosi našoj državi i u privrednom, ekološkom, istorijskom i turističkom smislu, a isto tako predstavlja jednu od jako važnih saobraćajnica u ovom delu evrope.
U nastavku teksta smo izdvojili nekoliko najvažnijih reka za Srbiju.
Tisa
Reka Tisa je druga po veličini u Srbiji, a njena dužina iznosi 1026 kilometara. Ova reka izvire u Bukovini (Oblasti između Ukrajine i Rumunije) i prolazi kroz 5 država, a to su: Ukrajina, Mađarska, Rumunija, Slovačka i Srbija.
Tisa kao i Dunav je velikim delom u Mađarskoj,te ako želite da ju posetite moraćete da odete u severni deo Srbije. Takođe, dobro je znati da je Tisa najduža pritoka Dunava (uliva se u Dunav kod Starog Slankamena), dok je najduža pritoka Tise Mureš.
Tisa je dosta bogatija ribom nego što je to slučaj sa najvećom rekom Srbije, iako je na njenom toku u Vojvodini danas razvijen sportski ribolov. Riblje vrste koje su zastupljene u ovoj reci su: deverika, bela riba, šaran, srebrni karaš, babuška, smuđ, som, štuka. Sa druge strane, oko 200 vrsta ptica živi oko Tise. Sa izvrsnom prirodom i raznovrsnim životinjskim svetom Tisa je pogodno i odlično mesto za bilo koga ko odluči da za nju odvoji vreme.
Sava
Sava zauzima treće mesto na listi najdužih reka u Srbiji sa dužinom od 990 km. Reka Sava je bila jedna od najznačajnijih reka bivše Jugoslavije, jer je predstavljaja poveznicu izmedju Srbije, Hrvatske i Slovenije.
No, bez obzira na to, Sava je i danas itekako važna reka, prvenstveno zbog toga što predstavlja prirodnu (severnu) granicu između Bosne i Hercegovine i Hrvatske.
Sava izvire u Sloveniji, tačnije u Zelnici, dok se sa druge strane njegov tok završava na ušću sa rekom Dunav kod Beograda (Sava je jedna od najvećih pritoka Dunava).Neke od pritoka save su Drina, Bonsa, Kup, Una, Vrbas…
Sava spaja i glavne gradove Ljubljanu, Zagreb i Beograd. Ona je takođe plovna za veće brodove što je odlično za industriju. Značaj imena ove reke nije sasvim poznat, proto-indoevropska reč sewh (“ono što zaliva”), dok na srpskom Sava je ime koje možemo čuti svaki dan.
Na Savi se nalazi i 18 hidroelektrana koje svaki sat proizvedu 2.500 gigavata energije, upotreba vode za agrokulturu je visoka, što znači da reka Sava pomaže društvu na velik broj načina.
Velika Morava
Jedna od glavnih karakteristika Velike Morave jeste činjenica da se ona celim svojim tokom, dakle od izvora kod Stalaća (spajanjem Zapadne i Južne Morave) pa do ulivanja u Dunav izmedju Kuliča i Dubravica, nalazi u okvirima Srbije.
Ukupna dužina Velike Morave iznosi 493 kilometra (185 km bez pritoka), te je ona 4. najveća reka u našoj državi.
Velika Morava protiče kroz Pomoravlje (koje je najplodniji I najgušće naseljen deo uže Srbije) , koje je nastalo na mestu nekadašnjeg Panonskog mora. Pritoke Velike Morave su u glavnom kratke,većina njih nisu preko 50km u dužini,a neke od njih su: Jasenica, Crnica, Ravanica, Lugomir, Belica.
Ove pritoke kada su kišni dani izazivaju velike poplave što je velik problem Moravskog sliva,ove poplave pogoršava činjenica da se zbog velike erozije ogromna količina materijala koju Velika Morava ima se taloži na rečno korito umanjujući dubinu i pojačavajući poplave.
Drina
Naredna reka koja se ističe po svojoj dužini jeste Drina. Njena dužina iznosi 487 km. Ova reka nastaje spajanjem Tare i Pive kod Šćepan Polja. Drina je verovatno jedna od najlepših reka u Srbiji, koju najviše ističu njeni prekrasni kanjoni.
Drina je najduža pritoka reke Save (U nju se uliva kod Sremske rače) i ona takođe pripada Crnomorskom slivu. Ta reka ima velik broj pritoka,neke od njih su:Lim, Sutjeska, Bistirica, Prača, Ćehotina, Rzav.
Najveći kanjon Drine se prostire od Žepe pa čak do Klotijeva,i dugačak je 24km, što vam samo označava koliko je reka Drina zapravo izuzetna.Erozija je nažalost došla i do Drine i otežala prolaz kroz njene čuvene kanjone,pa je gornji tok reke slabo naseljen,pored ovoga Drina ima jak vodostaj i pre oko stotinak godina je mogla čak i da uništi naselja pri jakim padavinama.
Tamiš
Tamiš je reka koja zauzima 6 mesto najdužih reka u Srbiji sa dužinom od 359 km. Ova reka izvire u Rumuniji kod Karpata u mestu poznatom kao Cernei Planine.
Tamiš u našu zemlju ulazi u Banat i prostire se sve do Pančeva gde se na kraju uliva u Dunav, te shodno tome pripada Crnomorskom slivu.
Tamiš je karakterističan po tome što je veoma spor i opušten, do te mere da je plovan tek u zadnih 60km, ova reka je puna ribnjaka, ako želite da posetite neke od njih možete ih naći u Banatskom Despotovcu I Sutjesci.
Pomenuta reka ima velik broj pritoka, ali su većina njih kratke, neke od njih su: Slatina, Rugiu, Armeniš, Šebeš, Bistra reka itd. Tamiš spaja gradove poput Lunoša, Karansebaša i Pančeva. Zanimljivo je da je prvi parobrod je zapravo stigao Tamišem, to je možda jer je u to vreme tamiš bio jedna od najmanje zagađenih vodotoka u Vojvodini.
Drim
Drim je reka koja poseduje dužinu od 335 km. Navedena reka nastaja spajanjem Belog i Crnog Drima u jednom mestu u severoistočnoj Albaniji pod nazivom Kukes.
Kod grada Skadra, možemo reći, Drim se deli na 2 dela od kojih se jedan (manji) uliva u reku Bojanu, a drugi u Jadran kod grada Lješ. Ovo je jedina reka na listi koja se ne uliva u crno more
Drim prolazi kroz Albaniju, Severnu Makedoniju i Srbiju, ako u želite da ga posetite u okviru Srbije naćićete ga južno na Kosovu. Poznato je pravilo da se ne plovi drimom, što se dobro zna već godinama,zbog toga oko Drima ima velik broj mostova koji su veoma dobro zabeleženi. Većina ljudi ne zna da je Drim jedno od mesta u Evropi sa najvećim biodiverzitetom, kao dodatak na ovo takodje ima širok spektrum flore i faune.
Južna Morava
Južna morava poseduje dužinu od 295 km i ona, zajedno sa još jednom rekom, obrazuje Veliku Moravu. Preciznije rečeno, Ova reka se proteže od makedonske granice ka centralnoj Srbiji, sve do mesta Stalaća.
Izvor ove reke nastaje u Severnoj Makedoniji (I nalazi se na čak 1120 metara nadmorske visine), nedaleko od Skoplja. Južna Morava nastaje tako što se dve reke, Binačke Morave i Preševske Morave, koje kada se sastanu teku kao Južna Morava.
Ona povezuje Egejski i Panonski basen, te se zbog ovoga dešava nešto veoma čudno, a to je da se oku čini da se reka zapravo penje uzbrdo (ovo se takodje naziva i “prividna inverzija”) kod Grdeličke klisure.
Južna Morava ima čak 157 pritoka, neke od najvažnijih su: Bistrica, Kalimanka, Jablanica, Veternica.
Ibar
Ibar je deveta reka na ovoj listi,poseduje dužinu od 272 km, Izvire na planini Hajla koja se nalazi na granici izmedju Srbije i Crne Gore. Kod Kraljeva ova reka se uliva u Zapadnu moravu i postaje njegova pritoka, sa druge strane pritoke Ibra su: Raška, Studenica, Gokčanica, Sitnica…
Ibar ima velik broj hidroelektrana, i oko njega se nalazi velik broj rudnika kamenog uglja, a kada su ga pregradili nastalo je jezero Gazivode. Ibar nije plovan ali je zato jedna od najzelenijih reka u srbiji sa prelepom prirodom oko nje, ako ga posetite dobićete utisak ne dotaknute prirode i pomislićete da ste ga samo vi pronašli,ova reka takodje ima jedinstven tok, to jest menja smer u Kosovu kod reke Sitnice.
Mlava
Mlava nastaje u Kučajskim planinama u Istočnoj Srbiji i dugačka je 158 km, ona prolazi kroz skoro ne dotaknuto područje Srbije, na kraju njenog toka ona se uliva u Dunavac kod ada Ostrva, koje Mlava kada su kišni dani može da prepolovi na dva dela.
Ovoj reci na žalost preti nestanak zbog izgradnje hidroelektrana i ne zna se da li će izdržati još dugo. Ako ste ljubitelj izolovane prirode ovo je definitivno ono što vam treba. Ona prolazi kroz samo nekoliko naselja za ceo njen tok što ju razlikuje od ostalih reka na ovoj listi.
Do duše, u njenom kasnijem toku ona postaje plovna i sa tim dobija veći broj naselja koja su blizu nje. Ako se dvoumite o tome da posetite Mlavu, vredi napomenuti da se veruje da je ona bila najdraža reka cara Lazara i da ju je posetio pre boja na Kosovu.