Manastir Zaova pripada Braničevskoj eparhiji Srpske pravoslavne crkve i nalazi se u ataru sela Toponica, u blizini magistralnog puta Požarevac — Petrovac. Ovaj manastir ima dugu i bogatu istoriju, koja se proteže vekovima, i vezan je za legende o knezu Lazaru i njegovoj sestri. Zaova je poznata po svom prelepom prirodnom okruženju i značajnoj kulturno-istorijskoj vrednosti.
Istorija
Manastir Zaova se prvi put pominje 1467. godine, iako legenda kaže da je podignut u drugoj polovini XIV veka, za vreme vladavine kneza Lazara. Manastirska crkva, izgrađena u moravskom stilu, posvećena je arhistratizima Mihajlu i Gavrilu.
Tokom vekova, manastir je više puta rušen i obnavljan, a poslednja obnova dogodila se u doba Miloša Obrenovića, dok je živopis crkve nastao za vreme kneza Aleksandra Karađorđevića, delo slikara Živka Pavlovića.
Za ovaj manastir je karakteristično što u njemu nema sveštenstva već ga održavaju lokalni meštani. Prema narodnoj legendi, postanak manastira Zaova vezan je za tragičnu sudbinu Jelice, sestre lokalnih vlastelina Pavla i Radula.
Njihova ljubomorna snaha lažno je optužila Jelicu za ubistvo deteta, zbog čega su je braća surovo kaznila. Nakon što su saznali istinu, iz pokajanja su podigli crkvu na mestu gde je njeno telo palo, oko koje je kasnije nastao manastir. Manastirska crkva čuva uzidan grob za koji se veruje da pripada Jelici, sa freskom koja prikazuje njeno rastrgnuće.
Turizam i poseta manastiru
Za ovaj manastir je karakteristično to što brigu o njemu vode lokalni meštani. Sam ambijent oko manastira obiluje zelenilom, a posetioci ističu da se stanje oko manastira vremenom poboljšava.
U okviru kompleksa manastira nalazi se puno cveća i ostale vegetacije, šuma, izletište, izvori Sv. Petke i Šopota, a u blizini je i jezero Zaova. U blizini manastira takođe se nalazi i parking. Sveta liturgija se održava svake nedelje i praznikom od 9 časova. Kod jezera se nalazi i istoimeni kafić gde možete sesti.